“Ik vond het spannend want ik wil het graag goed doen”. Zeven jaar geleden, mijn eerste zin in mijn eerste reflectieverslag na mijn eerste coachingsgesprek. De feedback van de coaching opleiding: "Hoezo vond je het spannend en wat maakt dat je het goed wil doen?” Ja duh, dat is toch logisch, dat heeft toch iedereen? Zo logisch is het dus niet. Ik wilde geen fouten maken. Maar hoezo is dat?
Sticker
Ik kan me nog goed herinneren dat ik als kleine jongen op de basisschool, net als sommige anderen, een sticker wilde scoren. Het puntje van de tong tussen mijn lippen en de mooiste bogen en lijnen maken. Ik was ervan overtuigd, dit was een sticker waard. Vol trots naar de juf, maar al wat ik kreeg, geen sticker. Zonder woorden werd mij duidelijk gemaakt: dit is niet goed, het is fout.
Rood
Vooruitspoelend naar de tegenwoordige tijd en wat een uitvinding. De Magister app. Als ouder van twee puberkids kan ik op de voet volgen hoe er op school wordt gescoord. Ik laat de discussie maar achterwege of dit wenselijk is. Laat ik het erop houden dat ik, alhoewel lastig, Magister incidenteel open.
Onvoldoendes werden niet zo lang geleden nog in een mooie rode kleur getoond. “Werd”, want inmiddels wordt de kleur achterwege gelaten. Voortschrijdend inzicht denk ik. De onvoldoende wordt tegenwoordig minder kracht bijgezet.
Focus
Wat ik hierboven schrijf is in mijn ogen illustratief voor hoe wij met fouten omgaan. Fouten zijn slecht, het is onvoldoende, het is rood.
Kortom, fouten maken moet voorkomen worden. Met als bijvangst bureaucratische en administratieve molochen.
Ook op persoonlijk vlak leren wij van jongs af aan dat fouten maken niet ok is. Durf, lef en creativiteit wordt ondermijnd.
Leren
Bestaat fouten maken eigenlijk wel? Zoals onze docent Albert van der Meulen het zo mooi illustreert: “het ging niet fout, het ging anders verwacht.”
Staat fouten maken dan gelijk aan leren? Voor mij wel. “Fouten maken” is een uiterst effectieve en misschien wel de meest effectieve manier van leren. Het nodigt uit tot proberen, oefenen, op onderzoek uitgaan en experimenteren.
Je maakt geen fouten, je bent aan het leren. Fouten maken moed.
Tot slot
Terugkomend op mijn laatste vraag in de eerste alinea. Wat maakte dat ik geen fouten wilde maken? Uiteindelijk kwam ik erachter dat ik mij druk maakte om wat anderen ervan vonden, of die mij zogezegd wel een virtueel stickertje zouden geven. Toen wist ik wat mij te doen stond.
Arjen de Haan